đž Karfica e Lucy-sĂ« – njĂ« karficĂ« e vetme nĂ« llojin e saj qĂ« mishĂ«ron kreativitetin, qĂ«ndrueshmĂ«rinĂ« dhe aftĂ«sinĂ« e grave tĂ« pĂ«rfshira nĂ« Programin Kosova – Women 4 Women. E punuar me dorĂ« me dashuri dhe pĂ«rkushtim, kjo karficĂ« unike shfaq talentin dhe mjeshtĂ«rinĂ« e jashtĂ«zakonshme tĂ« grave kosovare. Ekziston njĂ« histori pas kĂ«saj karficĂ« zbukurimi, historia e vĂ«rtetĂ« e Lucy đž KJO ESHTE TREGIMI I VĂRTETĂ I LUCY
*****
Gena Morina â Bajrami
Mësova për herë të parë për Lucy-n në Uashington DC dimrin e kaluar, më 2 shkurt. Lutjet vjetore të mëngjesit, në kryeqytetin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës, kishin përfunduar në agim me fjalimin e Presidentit Trump. Kisha takuar shumë personalitete të shquara nga e gjithë bota, pjesëmarrës në ceremoni. Një ftesë erdhi për të ngrënë drekë me një ambasador të shquar amerikan, shumë i njohur për përkushtimin e tij ndaj zgjidhjes së problemit të Kosovës.
Ishte njĂ« ditĂ« kaq e bukur, shumĂ« e pazakontĂ«, pĂ«r muajin shkurt nĂ« Uashington, D.C. Dikur jetoja atje, kur im shoq kishte punuar pĂ«r ZĂ«rin e AmerikĂ«s si shef i shĂ«rbimit pĂ«r seksionin shqip. Uashingtoni DC, pĂ«r mua nĂ« atĂ« kohĂ«, ishte njĂ« qytet i zymtĂ«, jo vetĂ«m pĂ«r shkak tĂ« dimrave tĂ« ftohtĂ«, por edhe pĂ«r shkak tĂ« njerĂ«zve. Ata ishin gjithashtu tĂ« ftohtĂ«, ose kĂ«shtu mĂ« dukej. Ata ishin e kundĂ«rta e njujorkezĂ«ve me tĂ« cilĂ«t isha mĂ«suar. ĂuditĂ«risht, kĂ«tĂ« herĂ« Uashingtoni mĂ« ndryshoi mendje. Ndihesha mĂ« afĂ«r qytetit. U ndje mĂ« ngrohtĂ«. Kjo ndjenjĂ« u pĂ«rforcua, jo vetĂ«m nga moti jashtĂ«zakonisht i butĂ« i dimrit dhe Lutjet e MĂ«ngjesit, por veçanĂ«risht pĂ«r shkak tĂ« historisĂ« sĂ« Lusit.
Takimi i drekĂ«s ishte caktuar pĂ«r nĂ« orĂ«n 14:00 nĂ« âCapital Grilleâ. NĂ« momentin qĂ« hyra, ambienti komod dhe pritja e mrekullueshme mĂ« bĂ«nĂ« tĂ« ndihesha shumĂ« e mirĂ«pritur. NĂ« Uashington, nĂ«se doni tĂ« nderoni dikĂ« me njĂ« drekĂ« ose darkĂ«, mos kĂ«rkoni mĂ« larg se Capital Grille!
Ishte përgatitur një tryezë e veçantë. Unë isha e vetmja grua në grup, së bashku me ambasadorin dhe të ftuarit e tjerë.
Biseda filloi. E falënderova ambasadorin për përpjekjet e tij para dhe pas luftës në Kosovë, si dhe mbështetjen dhe miqësinë e vazhdueshme ndaj popullit shqiptar. Ai na tregon kaq shumë histori interesante për angazhimin e tij në Ballkan dhe angazhimet diplomatike atje. Ajo që më bën më shumë përshtypje është sinqeriteti që shfaq kur ndan historinë e tij personale me ne. Ai më pyet për fëmijët e mi dhe pasi përgjigjem, më hap rrugën që të pyes për familjen e tij.
âKam tre djem dhe njĂ« vajzĂ«â, mĂ« thotĂ« ambasadori. âGruaja ime, me tĂ« cilĂ«n kisha katĂ«r fĂ«mijĂ«, vdiq nĂ« vitin 2009. Ajo kishte qenĂ« shumĂ« e mirĂ« dhe ne kishim njĂ« jetĂ« shumĂ« tĂ« lumtur.â
Pasi i shpreha ngushëllimet e mia, e pyeta se si po shkonte, pas vdekjes së kësaj gruaje.
âPĂ«r disa vite pasi mĂ« vdiq gruaja,â shpjegoi ai, âu ndjeva shumĂ« i vetmuar dhe sigurisht pĂ«r tĂ« mposhtur vetminĂ« time fillova tĂ« pĂ«rdor mĂ« shumĂ« kompjuterin. NjĂ« ditĂ«, pĂ«rmes internetit, rastĂ«sisht, rashĂ« nĂ« kontakt me tĂ« dashurĂ«n time Lucy, me tĂ« cilĂ«n kalova katĂ«r vite tĂ« bukura dhe tĂ« lumtura gjatĂ« fakultetit. Jeta na ndau sepse duhej tĂ« shkoja nĂ« misione diplomatike jashtĂ« vendit. Nuk kemi dĂ«gjuar mĂ« kurrĂ« nga njĂ«ri-tjetri. Rilidhja me tĂ« pas 50 vitesh mĂ« ktheu nĂ« kohĂ«n kur ishim nĂ« moshĂ«n e bukur tĂ« rinisĂ«.
âNe vendosĂ«m takimin tonĂ« tĂ« parĂ«. Ky ishte njĂ« moment kaq i jashtĂ«zakonshĂ«m pĂ«r mua, duke u ndjerĂ« shumĂ« i emocionuar dhe nervoz nĂ« tĂ« njĂ«jtĂ«n kohĂ«. Kisha kaq shumĂ« pyetje. Po pyesja veten âsi do tĂ« duket ajo pas 50 vitesh? Sa do tĂ« ketĂ« ndryshuar ajo? Si do tĂ« ndihem pĂ«rballĂ« saj? A do ta pĂ«lqej atĂ« si mĂ« parĂ«? A do tĂ« mĂ« pĂ«lqejĂ« ajo pĂ«rsĂ«ri?’
âNĂ« mĂ«nyrĂ« tĂ« pabesueshme, Lucy dukej njĂ«soj. Pamja e saj kishte ndryshuar shumĂ« pak. Ajo mĂ« bĂ«ri tĂ« ndihem mirĂ« pĂ«rsĂ«ri, ashtu si nĂ« takimin tonĂ« tĂ« parĂ«. Biseda jonĂ« vazhdoi aty ku e kishte lĂ«nĂ« gjysmĂ« shekulli mĂ« parĂ«. U martuam dhe jetuam sĂ« bashku pĂ«r tre vjet. Ishim jashtĂ«zakonisht tĂ« lumtur, tĂ« dashuruar dhe nĂ« harmoni. Por pĂ«r fat tĂ« keq, Lucy u sĂ«mur dhe ndĂ«rroi jetĂ« prillin e kaluar.â
Ky ishte rrëfimi i ambasadorit. Të gjithë ishim kaq të prekur nga historia e tij e jashtëzakonshme, shumë e lumtur dhe shumë e trishtuar në të njëjtën kohë.
Pas një pushimi të shkurtër, ambasadori vazhdoi rrëfimin e tij.
âLucy dikur jetonte nĂ« San Francisko. Ajo kishte njĂ« kopsht tĂ« bukur me tĂ« gjitha llojet e luleve. Lule tĂ« bukura si Lucy. Ajo i donte lulet dhe kujdesej shumĂ« pĂ«r to, me shumĂ« pasion. Ajo i donte lulet, i donte njerĂ«zit dhe kishte njĂ« shpirt kaq tĂ« bukur. Kur shkuam pĂ«r herĂ« tĂ« parĂ« nĂ« KosovĂ«, ajo u magjeps kur u takua me shqiptarĂ«t. Ajo e donte KosovĂ«n dhe donte tĂ« ndihmonte. Ajo madje filloi tĂ« punojĂ« me njĂ« grua tjetĂ«r pĂ«r tĂ« ndihmuar gratĂ« e KosovĂ«s. Kur kjo grua dĂ«gjoi pĂ«r vdekjen e Lucy, ajo u pikĂ«llua jashtĂ«zakonisht shumĂ« dhe filloi tĂ« prodhonte njĂ« lloj artizanati nĂ« kujtim tĂ« Lucy. Ajo i quajti Lucy’s Broach. ĂshtĂ« njĂ« aksesor dekorativ, i veshur zakonisht nĂ« xhaketat e grave. GratĂ« e KosovĂ«s do tĂ« qĂ«ndisnin Broaçet e Lucy-t me dorĂ« pĂ«r tĂ« fituar tĂ« ardhura pĂ«r tĂ« mbajtur veten dhe familjet e tyre. KĂ«to karfica janĂ« tĂ« dizajnuara nga njĂ« stilist italian dhe formĂ«sohen nĂ« formĂ«n e njĂ« luleje, qĂ« simbolizon Lucy-n dhe dashurinĂ« e saj pĂ«r lulet. Ato vazhdojnĂ« tĂ« bĂ«hen edhe sot nga gratĂ« nĂ« KosovĂ«.
Vdekja e Lucy-t la shumë njerëz të trishtuar, tregoi ambasadori, si në një film, vetëm se kjo ishte shumë e vërtetë.
Të gjithë ishim shumë të prekur nga historia e ambasadorit. Një histori e vërtetë dashurie, si asnjë tjetër.
Pasi i thamë lamtumirën ambasadorit, ndërsa unë dhe bashkëshorti im po ecnim dhe po bënim foto përpara godinës së Capitol Hill, diskutuam për një kohë të gjatë për këtë histori të jashtëzakonshme dashurie.
Filloi të errësohej dhe burri im më pyeti nëse do të doja të takohesha me mikun e tij, një vizitor nga Kosova. E pranova ftesën me shumë kënaqësi. Ky njeri, i cili ishte edhe mysafir në Lutjet e Mëngjesit, për tre dekada ishte mjaft aktiv në kauzën për Kosovën. Takimi me të na ktheu shumë prapa, në fillim të viteve nëntëdhjetë, kur ai vizitonte shpesh shqiptaro-amerikanët dhe zyrtarët amerikanë në Uashington për të punuar në emër të pavarësisë së Kosovës nga Serbia. Kemi ndarë kaq shumë kujtime, shumë udhëtime të përbashkëta gjatë një kohe kur do të pasqyronim ngjarjet dhe do të shkruanim tregime për gazetën Illyria dhe kur ai ishte bashkëpunëtor i ngushtë i Dr. Rugovës. Takimi sërish me të ishte shumë emocionues, duke kujtuar kujtimet e bukura të rinisë sonë, 25 vjet më parë kur ishim takuar për herë të parë.
U takuam nĂ« “Hilton Washington”, qendra e takimit pĂ«r ata prej nesh qĂ« erdhĂ«m nĂ« DC pĂ«r lutjet e mĂ«ngjesit. Pak para se tĂ« thonim lamtumirĂ«n, shoku ynĂ« tha se mĂ« solli njĂ« dhuratĂ« nga Kosova.
I lumtur dhe i gëzuar pranova dhuratën, e cila edhe në shikim të parë mendova se ishte diçka shumë e veçantë. Hapa kutinë dhe çfarë pashë? Një broshurë, në formën e një trëndafili të verdhë, e qëndisur me dorë me fije ari dhe të gjitha skajet e çdo petali të zbukuruar me gurë të kuq me shkëlqim. Ishte e njëjta hapje siç e kishte përshkruar ambasadori amerikan vetëm disa orë më parë.
I befasuar si kurrë më parë në jetën time, iu drejtova mikut tonë:
“Oh Zoti im, kjo Ă«shtĂ« karfica e Lucy’s! VetĂ«m pak orĂ« mĂ« parĂ« ambasadori po fliste pĂ«r to. Si ka mundĂ«si qĂ« ta marr kĂ«tĂ« dhuratĂ« sot?
Pasi dĂ«gjoi historinĂ« time pĂ«r Lucy-n, shoku ynĂ« nuk mund ta besonte. E pyeta nĂ«se dinte ndonjĂ« gjĂ« pĂ«r kĂ«tĂ«. Ai tha jo, por ai tha se e dinte qĂ« kĂ«to debutime janĂ« bĂ«rĂ« nga gratĂ« nĂ« KosovĂ«, si pjesĂ« e njĂ« fushate pĂ«r t’i ndihmuar gratĂ« tĂ« mbijetojnĂ« dhe tĂ« kenĂ« tĂ« ardhura tĂ« mira. Kur tregova historinĂ« e ambasadorit pĂ«r Lucy-n, shoku ynĂ« mbeti krejtĂ«sisht i befasuar.
“Uau, çfarĂ« rastĂ«sie,” tha ai
Pasi ai u largua, ende i magjepsur dhe i mahnitur, pyes burrin tim, i cili ishte i habitur dhe pak i hutuar: “Sa Ă«shtĂ« ora?” MĂ« tha se ishte ora 18:30.
Papritur më kuptoi se në Kosovë ishte ora 12:30. Data këtu ishte 2 shkurt, ndërsa në atdheun tim mëngjesi i 3 shkurtit sapo kishte filluar. 3 shkurti është ditëlindja ime.
“Oh Zoti im,” mendova. MĂ« duket se kjo dhuratĂ« erdhi nga Lucy. Lucy ma dĂ«rgoi kĂ«tĂ« dhuratĂ« pikĂ«risht nĂ« ditĂ«n e ditĂ«lindjes sime, – i thashĂ« burrit tim. Nuk mund ta besoja atĂ« qĂ« kishte ndodhur.
Pa e menduar as u ndjeva i detyruar të përfundoja detyrën që më ishte dhënë. Telefonova ambasadorin, i cili në atë moment ishte ende me makinë për në shtëpi. Nuk munda të prisja derisa ai të mbërrinte në shtëpi, kështu që shpejt i tregova të gjithë historinë. Ambasadori, i cili ishte i varur nga çdo fjalë, dukej i hutuar dhe i befasuar në të njëjtën kohë. Njësoj siç kishte qenë burri im.
Ai pyeti se si ishte e mundur. “Kjo Ă«shtĂ« shumĂ«, shumĂ« interesante.”
Pastaj i thashĂ« me bindje tĂ« plotĂ«: âZ. Ambasador, besoj se kjo dhuratĂ« sot erdhi nga Lucy. Ky Ă«shtĂ« njĂ« mesazh nga ajo pĂ«r t’ju pĂ«rcjellĂ« dhe pĂ«r t’ju bĂ«rĂ« tĂ« ditur se Ă«shtĂ« shumĂ« e lumtur qĂ« e kujtuat sot, duke folur pĂ«r tĂ« me kaq shumĂ« dashuri dhe mall.”